کلید MCB یا مینیاتوری چیست؟

مقدمه

امروزه در تجهیزات برق ساختمان‌ها به امر ایمنی اهمیت بسیار زیادی داده می‌شود. به طوری که از لوازم و تجهیزات ایمن در تمام مراحل برق کشی استفاده می‌گردد. یکی از این وسایل پر کاربرد و البته ایمن، کلید mcb یا همان کلید مینیاتوری می‌باشد. بسیاری از برقکار صنعتی اصفهان هم از این کلید یا فیوز به عنوان یکی از پر کاربردترین تجهیزات برقی نام می‌برند.در این مقاله قصد داریم تا با انواع کلیدهای مینیاتوری بیشتر آشنا شویم.

تعریف کلید MCB

یکی دیگر از کلیدهای الکتریکی که به نام‌های کلید مینیاتوری یا فیوز مینیاتوری شناخته می‌شوند، همین کلید mcb می‌‍‌باشند. این کلیدها در مدارهای ولتاژ پایین، برای جلوگیری از آسیب‌های اضافه بار یا اتصال کوتاه مورد استفاده قرار می‌گیرند. به همین دلیل تعمیرکاران برق صنعتی، استفاده‌ از فیوزهای قدیمی را کنار گذاشته‌اند. سپس این کلیدهای ایمن را جایگزین آن ها قرار داده‌اند. وظیفه‌ی اصلی و در واقع نقش اساسی این نوع کلیدها، تغییر و تبدیل کردن جریان مدارها است. یعنی هرگاه میزان جریان عبوری از مقدار معین شده افزایش پیدا کند، کلید به صورت خودکار ولتاژ را تنظیم می‌نماید. در صورت افزایش بیش از حد جریان، برق را قطع می‌کند تا از آسیب رساندن به مدار جلوگیری به عمل آورد.

عملکرد کلید مینیاتوری

کلیدهای مینیاتوری در حفاظت از مدار به دو صورت انجام وظیفه می‌کنند:

• عملکرد بی متال

در این گونه عملکرد، کلید مینیاتوری برای شناختن هرچه بیشتر اضافه بار، از دو قطعه فلز تقریباً نیمه رسانا که یکی از تجهیزات برق ساختمان است، استفاده می‌کند. در این روند هر چه جریان بار بیشتری از سوی مصرف کننده درخواست شود، فلزهای نیمه رسانا داغ‌تر شده و در آخر هم خم می گردند. در اینجاست که ارتباط مدار به یکباره قطع می‌شود.

• عملکرد مغناطیسی یا سیم پیچ

هرگاه اتصال کوتاهی در طول مدار اتفاق بی‌افتد، موجب ایجاد جریان بسیار بالایی در مدار می‌گردد. این جریان باعث داغ شدن و در نتیجه آتش سوزی مدار می‌گردد. کلید مینیاتوری این جریان یا اتصالات کوتاه را به وسیله‌ی سیم پیچ ها شناسایی کرده و از مدار محافظت به عمل می‌آورد. به همین دلیل به نحوه‌ی عملکرد این کلیدها، عملکرد سیم پیچی هم می‌گویند.

مزایای کلیدهای مینیاتوری

در دنیای امروزه به کارگیری کلیدهای mcb در تعمیرات و برق کشی ساختمان‌ها نقش اساسی را ایفا می‌کنند. این کلیدها دارای یک سری مزایا در لوازم برق ساختمانی هستند، که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.

• به دلیل اهمیت جان انسان‌ها، این نوع کلیدها بسیار حساس به جریان برق ساخته می‌شوند. به همین دلیل این کلیدها در شرایطی که وضعیت مدار را غیرعادی تشخیص دهند، مدار را به طور خودکار خاموش می‌کنند.
• از نظر الکتریکی کلیدهای مینیاتوری از ایمنی بالایی برخوردار می‌باشند.
• در کلیدهای MCB، منبع تغذیه به محض قطع شدن برق، سریعا به مدار باز می‌گردد. همین نکته موجب برتری آن نسبت به سایر فیوزها و کلیدهای دیگر شده است.
• کلیدهای مینیاتوری به راحتی از راه دور قابل کنترل می‌باشند. اما دیگر فیوزها این قابلیت را نخواهد داشت.
• چون این کلید از قدرت بسیار بالایی در قطع جریان اتصالات کوتاه برخوردار است، به آن کلید قدرت هم می‌گویند.

انواع کلیدهای مینیاتوری

کلیدهای مینیاتوری اصولاً بر اساس دسته‌های متفاوتی تقسیم بندی می‌شوند. در ادامه ویژگی انواع کلیدهای مینیاتوری را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

• کلید mcb مدل B

در این مدل کلید، جریانی حدود ۳ تا ۵ برابر جریان تعیین شده خود را هدایت می‌کنند. این کلیدها را بیشتر در مواردی که بار مقاومتی کوچکی در جریان است، مورد استفاده قرار می‌دهند. همانند تجهیزات برق کل ساختمان مسکونی یا یک واحد مسکونی.

• کلید mcb مدل C

این نوع کلید جریان بیشتری از مدل B را هدایت می‌کند. این جریان چیزی حدود ۵ تا ۱۰ برابر جریان خود را مورد هدایت قرار می‌دهد. از این مدل بیشتر در مواردی که بارهای القایی بیشتری مورد استفاده است، به کار برده می‌شود. همانند لامپ‌های فلورسنت یا موتور های کوچک. پس در مکان‌هایی همانند تاسیسات صنعتی و تجاری به شدت مورد استفاده قرار می‌گیرند. برق کاران اصفهانی هم در جاهایی که ترجیح دهند، باید جریان‌های اتصال کوتاه برطرف شود، از این نوع مدل کلید mcb استفاده می‌کنند.

• کلید mcb مدل D

در کلیدهای مینیاتوری مدل D، برخلاف دو کلید دیگر جریان های ۱۰ تا ۲۵ برابری جریان خود را هدایت می‌کنند. این کلیدها معمولا در مدارهایی که بارهای بسیار شدید به کار برده شده، استفاده می‌گردند. در مکان‌های تجاری و صنعتی برای کاربری‌های خاص، همانند: ماشین اشعه ایکس، تجهیزات جوشکاری صنعتی و موتور جوش بزرگ مورد استفاده هستند. هر سه مدل کلیدهایی که به شرح آنها پرداخته شد، قابلیت حفاظت مدار در یک دهم ثانیه را دارند. به همین دلیل است که در بازار و صنعت برق استان بسیار مورد استقبال قرار گرفته‌اند.